Ken je dat? Dat als je ergens binnen loopt, of iemand voor het eerst ontmoet, dat ze dan zonder aanleiding Engels tegen je gaan spreken omdat ze meteen ervan uit gaan dat je geen Nederlands spreekt? Dat gebeurde laatst in mijn eigen bedrijf, door mijn eigen werknemer die dat deed bij een binnen lopende klant. Ik wil uitleggen waarom dit wel voordelen zijn maar niet perse racisme is.
Laat ik eerst even wat over deze werknemer vertellen.
Over de werknemer
Een typisch 22 jarige blonde autochtone jongen van 1 meter 90. Hart op de juiste plek en staat altijd klaar voor mij en de onderneming. Een jongen van goud. Als het om onderwerpen als racisme en discriminatie gaat dan is zijn mening super links.
De situatie
Maar toen, op die ene dag, toen die klant voor het eerst de zaak binnen liep hoorde ik hem de klant aanspreken in het Engels. De klant had ons Nederlands met elkaar horen praten. Dus benoemde hij meteen dat hij gewoon Nederlands sprak en keek argwanend en lichtelijk beledigd.
Even schrikken…
Daar stond ik dan. Een werknemer van mij, die ik zo vertrouwde in dit onderwerp en dat hij niet racistisch zou zijn, deed ineens dit. Ik keek geschrokken naar hem. Hij schrok van mijn reactie en van zichzelf, kreeg even rode wangetjes en wist niet zo goed hoe hij ermee moest omgaan. Ook ik wist het even niet. Wat doe je dan? Boos worden? Op iemand die al twee jaar trouw voor je werkt en waarvan je weet dat hij geen racist is?
Juist omdat ik wist dat hij geen racist is, kwam dit hard aan. Later gingen we in gesprek omdat ik aangaf dat wat hij had gedaan echt niet kon. En toen werd duidelijk hoe dit heeft kunnen gebeuren.
De oorzaak
Voordat de klant in kwestie binnen liep waren de afgelopen twee dagen meerdere klanten binnen gelopen die getint waren en geen Nederlands spraken. Geen van de klanten die voor hem binnen liepen en getint waren spraken Nederlands. Ook de laatste getinte klant die een kwartier geleden vertrokken was sprak geen Nederlands. Toen de klant in kwestie binnen liep ging mijn werknemer nu routinematig over op Engels. Zonder na te denken.
Patronen herkennen
Dat komt omdat ons brein dan patronen herkent en dit doet om ons leven makkelijker te maken. Dus je brein denkt meteen “dit herken ik”. Omdat het keren daarvoor ook al zo was leek het op een patroon. Helaas pakte het bij deze meneer verkeerd uit.
Natuurlijk is dit niet goed. Zeker omdat de voorgeschiedenis niet uit te leggen valt aan een vreemde die ergens binnen loopt om iets te kopen. Dan komt het al gauw racistisch over. Wat begrijpelijk is. Beide kanten zijn begrijpelijk.
Voorkomen
De werknemer is niet racistisch en bedoelde dat ook absoluut niet zo. Daar ben ik van overtuigd. Maar de vraag is: hoe voorkomen we dit voor de volgende keer?
Toen hebben we de regel bedacht: elke klant die net binnen loopt spreken we aan in het Nederlands. Standaard en bewust. Ook al horen we diegene bijvoorbeeld telefoneren in het Engels, zelfs dan spreken we hem of haar in het Nederlands aan. De klant mag dan zelf aangeven dat hij liever in het Engels wil communiceren.
Dat is wat er bedoeld wordt met; we kunnen vooroordelen niet uit de wereld helpen maar we kunnen er wel bewust mee omgaan.
