Wat is een allochtoon?

Wat is een allochtoon?
Wat betekent allochtoon? Ben ik een allochtoon? Of een autochtoon? Als ik een allochtoon ben, ben ik dan een westerse allochtoon of een niet-westerse allochtoon?

Het woord allochtoon betekent letterlijk vertaald „van een andere aarde/gebied”. Het is geen Nederlands woord maar een Oudgrieks woord. Het begrip allochtoon werd als eerst gebruikt in de biologie en geologie om in- of uitheemse planten, dieren of verschijnselen mee te duiden. Daarmee kon worden aangegeven dat een plant, dier of verschijnsel ergens anders vandaan kwam dan het zich op dat moment bevond. Vóór 1954 werd het gespeld als ‚allochthoon’. Het begrip werd in 1971 geïntroduceerd zoals we het nu kennen door de sociologe Hilda Verwey-Jonker in een rapport voor het Nederlandse ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (CRM), ter vervanging van het tot dan toe gangbare woord immigrant. Feitelijk was het bedoeld als eufemisme.

Voordat het woord allochtoon een vervanging werd naar het begrip zoals wij die kennen werd het in de jaren zeventig nog gebruikt voor bijvoorbeeld een persoon uit ‘s-Hertogenbosch die enkele kilometers verderop naar Sint-Michielsgestel verhuisde. Omdat het groep mensen dat steeds verder weg kwam dan uit een andere stad of dorp werd het verschoven naar de immigrant uit een andere land maar ook vanwege het feit dat het woord immigrant een negatieve lading had gekregen door de beeldvorming. Door het woord immigrant te vervangen door allochtoon zou de negativisme eromheen opgelost zijn.

Volgens het Van Dalen Groot Woordenboek van de Nederlandse Taal 2005 heeft het woord “allochtoon” twee betekenissen:

1.) Van elders aangevoerd of afkomstig, niet-inheems, vreemd2.) Niet-oorspronkelijke bewoner (m.n. gebruikt als aanduiding voor personen met een niet-blanke huidskleur, die zelf – of van wie de ouders – in het buitenland geboren zijn, bv. buitenlandse werknemers)

Je bent dus een allochtoon als jijzelf of minimaal één van je ouders in het buitenland is geboren. Daar tegenover staat wel dat je een inwoner van Nederland (of België) moet zijn.

Eerste generatie allochtoon
Als je zelf in het buitenland bent geboren dan ben je een eerste generatie allochtoon.

Tweede generatie allochtoon
Als jij zelf in Nederland bent geboren en minimaal één van je ouders in het buitenland is geboren dan ben je tweede generatie allochtoon.

Derde generatie allochtoon
Sommigen hebben het ook over de derde generatie allochtonen. Officieel bestaat dat niet. Als je een kind bent die voortgekomen is uit een tweede generatie allochtoon dan ben je geen allochtoon meer. Als één van je ouders eerste generatie allochtoon is en de andere ouder een ‚derde generatie allochtoon’ is dan ben jij tweede generatie allochtoon.

Westerse en niet-westerse allochtoon
Er wordt onderscheid gemaakt tussen westerse en niet-westerse allochtonen. Bij het vaststellen of iemand een niet westers allochtoon is, wordt allereerst naar het geboorteland van de moeder gekeken. Als de moeder geboren is in Afrika en Latijns-America of Azië (incl. Turkije), met uitzondering van voormalig Nederlands-Indonesie / Indonesië  en Japan wordt iemand gerekend tot de niet-westerse allochtonen. Indien de moeder in Nederland is geboren, geldt het geboorteland van de vader. Onder de genoemde gebieden vallen ook de voormalige Nederlandse Antillen, ongeacht de status in het Koninkrijk der Nederlanden en Suriname.

Uitzonderingen
Als een autochtone Nederland verhuist naar het buitenland en hij of zij krijgt daar een kind en dat kind verhuist naar Nederland dan is hij/zij een autochtoon. Als hij/zij dan een kind krijgt in Nederland dan is het kind wel een allochtoon.

Autochtoon
Tegenover allochtoon staat autochtoon. Als je geen allochtoon bent zoals hierboven omschreven dan ben je een autochtoon. Autochtoon betekent ‚het oorspronkelijke bevolking van een land/gebied’. Ook in de geologie en ecologie komt het woord autochtoon voor. In het ecologie betekent autochtoon ‚organismen ontstaan in een bepaald gebied’.

Andere landen
In België worden de termen allochtoon/autochtoon ook gebruikt. In andere landen op de wereld kennen ze deze termen niet. Dat betekent niet dat dezelfde onderscheid niet wordt gemaakt. In elk land op de wereld wordt op dezelfde manier onderscheid gemaakt tussen bevolkingsgroepen die er al decennia wonen en bevolkingsgroepen die later naar het gebied/land zijn verhuisd.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in