Er zijn weinig onderwerpen die de samenleving zo verdelen als de slavernij. Dat blijkt weer uit de huidige discussie over de beeldenstorm die voor oplopende gemoederen zorgt. Er zou wat mij betreft, enkel een positieve houding horen te zijn. Een houding die getuigt van respect voor de slachtoffers en nazaten en constante scepsis naar alles wat de vaderlandse geschiedenis heeft voortgebracht. 

Vorig jaar oktober bracht ik een bezoek aan het ‘slavenfort’ Elmina aan de zuidkust van Ghana. Fort São Jorge da Mina, beter bekend als Elmina, werd in 1482 door de Portugezen gebouwd om hun grip te verstevigen, nadat zij door handel met de lokale bevolking ontdekten hoe rijk aan goud het land was. Het zien van al dat goud, andere grondstoffen en mensen markeerde het begin van uitbuiting, plundering en de trans-Atlantische slavenhandel.

De Nederlanders en de Engelsen vochten tegen elkaar en tegen de Portugezen om de macht van Europa’s eerste buitengrens. De slaafgemaakten kwamen uit de regio en andere kolonies. De gids vertelde ons dat mannen en vrouwen in aparte ruimtes maandenlang aan elkaar vastgeketend zaten. Ze leefden en sliepen letterlijk in hun eigen ontlasting naast zieke, uitgemergelde en soms, net overleden lotgenoten. Elke dag lag de dood op de loer. Ze werden net zo lang uitgehongerd totdat zij the ‘point of no return’ door een uitgang van amper 40 cm konden uitlopen. De gedachte was hoe dunner de slaafgemaakten waren, des te meer aantallen men naar de nieuwe wereld kon verschepen.

In Elmina waren moord, verkrachting en andere mensonterende praktijken tot de orde van de dag. Het formeel onderwijs in Ghana begon in fort Elmina. Er staat ook een katholieke kerk waar de slavendrijvers met bloed aan hun handen samenkwamen om tot God te bidden. En hoewel de verhalen over het menselijk leed mij en anderen, emotioneerden en tegelijk woedend maakten, ging het niet alleen daarom. Het is een feit dat de slavernij en kolonisatie in Afrika, Azië en elders enorme rijkdommen en onbetaalde arbeid hebben opgeleverd voor Europa. Het ging in de kern om het etablisseren van een westerse invloedsfeer en materiële wereld die van het ene naar het andere halfrond uitstrekte. Alles van waarde in de bezette landen ging linea recta naar centrum Europa of gebieden waar men het nodig achte.

Collectieve groei
Wij groeien als beschaving wanneer onze collectieve houding, los van onderlinge meningsverschillen, jegens deze zwarte bladzijde overgaat in respect en begrip. Geen levend persoon is verantwoordelijk geweest voor de slavernij en de vaak vergeten kolonisatie. Daarentegen worden wij allen positief of negatief beïnvloed door dat verleden.

Nederland heeft enorme rijkdommen vergaard, terwijl de voormalige koloniën en nazaten nog steeds kampen met de toen in gang gebrachte achterstelling. Hoe kunnen wij straten naar monsters vernoemen en toestaan dat het onderwijs onze kinderen leert hen te eren? Want hiermee zeggen wij stilletjes dat het goed is een medemens te vernietigen, zolang het kapitaal en goederen oplevert voor het land. Dan kunnen wij net zo goed alle drugsbarons ook met een standbeeld eren.

De angst voor verlies van identiteit door scheiding met voorgaande generaties houdt constructieve dialoog tegen. Want welke grootheden zullen nog met trots geciteerd worden, welke namen zullen op universiteiten prijken en tegen welke helden zal er nog opgekeken worden? Het is geen beeldenstorm. Integendeel, het is een verrijking in kritisch vermogen aan een samenleving waar het ontbrak. De huidige bewustwording verschaft Nederland nieuwe perspectieven waar geschiedvervalsing al eeuwen hoogtij viert.

Om die reden hoort iedereen minstens eens in het leven fort Elmina te hebben bezocht om te zien en horen waar deze Nederlanders zich allemaal aan schuldig hebben gemaakt. Als je dat hebt meegemaakt, zal je begrijpen waarom het tijd werd om de beelden te verwijderen.


Volg ons:


Yellah, deel a mattie
Simão Miguel
Geboren in Angola. Inmiddels woon ik al een tijd in Nederland en heb zowel een Angoleze als Nederlandse beleving. Met mijn eigen onderneming Nkonzo Media wil ik bijdragen aan ontwikkeling van de media en internet. De focus ligt op de verbetering van de verstoorde visie die bestaat over Afrika en haar mensen. Daarnaast vind ik het belangrijk om niet alleen consument maar ook producent te zijn van het internet-tijdperk.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in