Sinds enkele jaren is de verontwaardiging tegen overwegend witte instellingen, in een zelfbenoemd multicultureel land als Nederland, sterk toegenomen. Steeds weer claimen bedrijven divers te zijn en blijkt dat ze gewoon net iemand met een ander kapsel hebben aangenomen. Een vraag die ik ditmaal wil behandelen is: ”Wat is zwart zijn?”
Zwart zijn in een witte maatschappij is niet makkelijk, en soms zelfs ronduit eng en ontmoedigend. De verontwaardiging neemt als een echte trend steeds meer mensen mee. Wellicht is het de hype van nu, maar hopelijk komt er ook echt verandering.
Iedereen heeft een andere definitie. Voor de een is de huidskleur, of juist het ontbreken van een huidskleur, dé reden die bepaalt of je zwart bent of niet. Voor de ander is “je zwart gedragen” de reden om hiervoor door te gaan. Wat is waarheid? De labels die worden geplaatst op zwarte mensen zijn naar mijn mening volkomen onjuist. Labels worden namelijk vrijwel altijd geplaatst vanuit een ivoren toren, zonder echte inhoudelijke kennis van de realiteit.
Zwart
Zwart zijn houdt voor mij in: kracht, uithoudingsvermogen, empathisch vermogen, strijd, vooruitgang, creativiteit, intelligentie en een zekere mate van koppigheid. Als zwart persoon laten we ons niet (meer) zomaar wegzetten als zijnde onbelangrijk. Verder proberen wij altijd onze situatie te verbeteren, ook in uitzichtloze situaties doen wij wat er nodig is om vooruit te komen. De uitvoering daarvan verschilt van persoon tot persoon. De ene is volgens de maatschappij goed bezig en de ander is niet te vertrouwen.
Wit
Voor zover ik weet kan een wit persoon zich wel zwart gedragen, maar uiteindelijk blijft het een wit persoon. Omgekeerd kan een zwart persoon zich wit gedragen, maar zal die ook nooit wit zijn. Toch wordt laatstgenoemde vaak afgeschilderd als een ‘bounty’. Dit gebeurt vaak door de eigen gemeenschap. Het streven naar een bepaald imago, of succes, dat niet past bij het stereotype zwart wordt al snel afgekeurd en gezien als je ‘wit gedragen’.
Er is blijkbaar een bepaalde drempel van zwartheid en als je die niet haalt, dan ben je niet zwart genoeg. Als er een zwartheidsdrempel bestaat, wat zijn dan de dingen die mensen zwart maken?
Stereotypering
Zwarte mensen houden van rap, eten vaak kip, zijn luidruchtig, goed in sport en dansen, maar zijn niet erg geïnteresseerd in cultuur, carrière maken en hebben geen ambitie. Gelukkig zijn de meeste van deze ‘kenmerken’ in de loop der jaren terecht van tafel geveegd. Enkele blijven echter hardnekkig verbonden aan de woorden ‘zwart zijn’.
De verkeerd toebedeelde kenmerken zorgen ervoor dat men over het algemeen voorzichtiger is in de omgang met een zwart persoon. Op basis van vooroordelen en broodje aap verhalen, gaat men vaak met een verkeerd hypersensitief gevoel de confrontatie aan. Etnisch profileren komt bijvoorbeeld voort uit ongegronde angst en onwetendheid met alle gevolgen van dien.
Realiteit
Over het algemeen zit er in donkere mensen dankzij de genen een grotere aanleg tot het ontwikkelen van een atletisch lichaam. Het is daarom ook niet vreemd dat sommige sporten gedomineerd worden door zwarte atleten. Dat wil echter niet zeggen dat niet donkere mensen geen atletisch lichaam kunnen ontwikkelen of donkere mensen niet heel intelligent kunnen zijn, in plaats van een goed fysiek hebben. Verder hebben alle mensen passies en ambities.
Dat er weinig zwarte vertegenwoordiging is in de politiek en media is inmiddels wel duidelijk. De reden kan te maken hebben dat de poorten voor kwalitatieve niet-witte kandidaten toch niet wijd genoeg open staan. Ik geloof niet in het vooropstellen van kleur ten koste van de kwaliteit, maar wel in het stimuleren en aanmoedigen van diversiteit. Zwart, wit, groen of geel, ze horen allemaal gelijke kansen te krijgen in de huidige samenleving. Het zal niemand ontgaan dat deze gelijke kansen er bij lange na nog niet zijn.
Zwart zijn hoort niet aan te voelen als een bedreiging, maar als ‘gewoon’ de zoveelste kleur die wij in deze samenleving rijk zijn. Om van zwart iets ‘gewoon’ te maken is iets waar ik voor wil strijden. Als wij namelijk allen ‘gewoon’ zijn, betekent dit dat er gelijke kansen bestaan. Zolang zwart, en over het algemeen niet-wit zijn, niet als ‘gewoon’ wordt gezien is er in deze samenleving nog veel werk aan de winkel.
Zwart zijn in Nederland is dus moeilijk op dit moment. Maar ik heb goede hoop voor de toekomst.
Volg ons:
